Voorbeelden uit mijn praktijk (uiteraard zijn deze voorbeelden geanonimiseerd, om de privacy van ex-cliënten te garanderen.)
Als mensen komen met klachten komen op seksueel gebied, ga ik met hen op zoek naar de achter de klacht verborgen boodschap. Die blijkt vaak de sleutel tot oplossing van de problemen.
De voorbeelden gaan over de essentie van de klacht, maar interpretatie en behandeling van een probleem zijn uiteraard maatwerk
Geen zin in seks. Maar wel zin tijdens seks
Tamara en Joshua zijn nu zeven jaar samen. De laatste keer dat ze gevreeën hebben is acht maanden geleden. Tamara zegt dat het haar schuld is, ze heeft geen zin, is te moe, wil ook liever niet worden aangeraakt, want dan wil hij toch weer seks. Joshua ziet het als een signaal dat ze niet meer genoeg van hem houdt. Hij heeft lang zijn best gedaan om het haar naar de zin te maken. Het lijkt allemaal niets te helpen. Ze wijst hem nog steeds af.
Zin in seks werkt bij mannen en vrouwen verschillend. Spontaan zin hebben komt bij vrouwen minder vaak voor dan bij mannen. Uit onderzoek blijkt, dat vrouwen in een langer durende relatie vaak pas zin krijgen als ze seks hebben. Het gaat dus allereerst om de bereidheid om zin te willen krijgen, om je daarvoor open te stellen. Dat is geen passief gebeuren, het kan ook betekenen dat je zelf het initiatief neemt om te zoenen, bijvoorbeeld. Krijg je zin dan kun je verder gaan, gebeurt het niet dan kun je altijd nog stoppen.
Die uitleg is voor beiden verhelderend. Dat Tamara niet uit zichzelf verlangt naar seks met Joshua is dus kennelijk iets gewoons. Het is geen persoonlijke afwijzing van hem. Dat maakt dat het anders voelt. Blijft over het probleem dat door geen seks te willen ook de intimiteit verdwenen is. Beiden gaan aan de slag met praktische oefeningen, Tamara leert dat ze 'nee' mag zeggen, dat Joshua dat respecteert. En dat maakt het mogelijk om 'ja' te zeggen. Het vertrouwen in elkaar groeit. Hun relatie wordt intiemer en ze kunnen weer genieten van seks.
Te veel of te weinig zin in seks. Waar gaat het eigenlijk over?
John en Mariëtte komen omdat hij te veel en zij te weinig zin in seks heeft. Althans, volgens de ander. Na een relatie van twintig jaar, overwegen ze om te scheiden. John wil merken dat ze naar hem verlangt, zoals in het begin. Mariëtte ziet hem als iemand die het om de seks gaat, niet om haar. Dat geeft afstand. Ze vrijt vaak met hem om te voorkomen dat hij chagrijnig zal worden. Dat wil ze niet meer.
Als in de therapie hun teleurstelling en boosheid een plek hebben gekregen, komt er ruimte om te verkennen wat seks voor hen betekent. Voor John is seks lekker, opwindend, maar ook een manier om zijn liefde te tonen. Hij merkt vaak dat ze niet echt geniet van het vrijen, er niet bij lijkt te zijn. Hij wil haar voelen, heeft het contact nodig. Dus probeert hij het de volgende dag opnieuw.
Voor Mariëtte is seks een manier om het gevoel van 'samen' uit te drukken. Dat John haar mist tijdens het vrijen is nieuw voor haar. Dat geeft een ander gevoel. Kennelijk doet ze er als persoon meer toe dan ze dacht. Dat ze beiden behoefte blijken te hebben aan het ervaren van contact tijdens de seks, geeft ineens een gezamenlijk uitgangspunt
Weliswaar blijken er vervolgens verschillende wensen te liggen op seksgebied, maar het lukt om hen beiden in de seks meer te laten krijgen wat ze willen. Dat levert, ook na twintig jaar, voor beiden weer heel spannende seks op.
Vaginisme: Ik durf me niet openen en ik durf me niet te sluiten.
Pieter en Trudy zijn al tien jaar samen, maar hebben nog nooit gemeenschap kunnen hebben. Trudy zit 'op slot', Pieter kan niet penetreren. Beiden vinden dit een verdrietige situatie. Uit het achtergrondverhaal wordt duidelijk dat Trudy dit altijd heeft gehad. Ook dat ze in het dagelijkse leven iemand is die vaak gespannen is. Ze wil aardig gevonden worden en heeft zeer grote moeite met grenzen stellen en 'nee' zeggen.
In haar opvoeding heeft Trudy geleerd dat seks pijnlijk is en pas mocht in het huwelijk. In de verkeringstijd 'hielp' haar lichaam haar dus een beetje om zich te beschermen. Na het trouwen was de ontstane reactie niet zo maar verdwenen. Als ze in de therapie leert duidelijker grenzen te stellen aan de buitenwereld, kan ze beter ontspannen en krijgt ze meer zelfvertrouwen.
Trudy begint meer te voelen, kan langzaam ook meer gaan genieten en durft zich stapje voor stapje meer open te stellen voor seks. Soms wil ze zelfs verder gaan dan Pieter, die eraan moet wennen om niet meer zo voorzichtig te zijn in de buurt van haar vagina. Maar als hij inziet dat zijn beschermende gedrag haar kleiner houdt dan ze inmiddels is, durft hij ook meer. Dan komen ze ontroerd vertellen dat ze 'tot het einde toe' seks hebben gehad. Daar zijn ze blij om. Maar ze willen er ook voor waken dat ze hun rijke repertoire aan andere mogelijkheden om te genieten niet kwijt raken. Die schat moet ook een plek houden in hun seksleven.